O pasado que permanece.

Hoxe foi un día especial. Si, porque viaxamos cara o pasado. Mais, non nos movemos por unha historia morta, senón que, a través dos vestixios da xente que nos precedeu, palpamos aquela maneira de facer diferente.
Eu sentínme integrada nun rito funerario de fai miles de anos. Diante da Gran Mámoa, a miña imaxinación voou ata que puden observar as facianas toscas e o andar brusco daquela xente. Penso que non había pranto polo defunto. Tal como semellaba o estreito pasadizo que conducía o seu destino final, o tempo vivido na Terra só fora daquela un corredor cara o descanso absoluto. Seguramente do corpo, porque eles tamén pensarían que a alma era outra cousa. Ían cansos, porque aquel monumento espectacular acababa de ser estreado. Entraba alí o seu primeiro morador. E, levantar aquelas lousas coa única axuda da súa forza física, agotaba, malia que eran moitos e que traballaban en equipo, porque o futuro descoñecido trala morte, era o mellor futuro.
Eses homes viviron, morreron... e outros foron nacendo, vivindo e morrendo. Ata que pasaron moitos anos. E, os que agora poboaban o noso universo galego, quixéronnos lembrar que eles ían ser os nosos predecesores máis artísticos. Porque labraban aquelas pedras coas ferramentas que, a mente inqueda dun inventor da época descubrira cómo facer, ao mellor casualmente. As novas adquisicións eran tan importantes para eles, que os máis dotados para a escultura e a pintura, decidiron facelo constar na mellor corcheira que atoparon, as grandes lousas que por alí abundaban. Pero tamén esculpían outras figuras, mostras de que eran menos progresistas ca nós, pero non menos avanzados. Eran máis prácticos, pero tamén máis espirituais.
E, pasou outra vez o tempo, outra vez morreu xente, outra vez naceu máis xente, máis, máis. E, un día, eses novos habitantes do chan galego, chamábanse "celtas". Disque eran altos e rubios. Ao mellor non eran tan atractivos. Seica eran moi brutos,que cortaban cabezas sen ningún traballiño. Mais, que sabían eles se os seus antepasados non coñecían esas leis que temos nós, as cales, en multitude de ocasións son absolutamente contradictorias. Tremendamente paradóxicas. Malia iso, eu seguía respirando e cheirando o arume da maxia. A mesma maxia que envolvía a morte. Que facía que aquelas persoas que habitaban nas casiñas máis divertidas que te poidas imaxinar(podíase xogar á roda de seguido ou andar ás voltas sen tropezar cos recunchos,tan feitiños que semellaban letras "O" con sombreiro de palla) acendesen velas dentro dos cráneos e nos deixasen en herdanza unha fermosa tradición: O Samaín.
Claro que, non fomos tan valentes para enfrontarnos a "moura" que se viu transformada en serpe. Mellor dito, os mozos que levabamos con nós, non desexaban desposarse con ela, pois estimaban que xa tiñan nas súas casas unhas boas mozas aínda que non fosen tan morenas de pel. Así que, deixámola descansar na súa cova a espera do valente cabaleiro que a liberase da súa condena.

Coma todas as viaxes, esta rematou coa nosa volta ao presente. Os estómagos comezaban a ruxir. Porque, ata ali, alimentámonos de historia, de olladas ás pegadas mellor conservadas, de maxia... Ademais, o noso mestre de ceremonias, Xosé, tiña outro fermoso quefacer. A súa voz non só serve para ser un dos veículos que te transporten a mundos antigos. Parece ser que tamén é desas que serven para conseguir que te despoxes da materia e xires no vento das ondas musicais.
Magnífico guía o que nos acompañou. Con explicacións claras e concisas, conseguiu manter a atención de nenos e adultos. Especial a viaxe polo curioso planeta, onde non faltou nin sequera a Santa Compaña para animar o camiño.
Gracias Xosé por saber tanto, mais sobre todo, por coñecer a mellor maneira de compartilo. Gracias a Alberte, a María e a Aldara por compartir un membro da vosa familia con nós. Gracias a todos os nenos e nenas, e a todos os adultos que nos atopamos periódicamente nestas viaxes onde nos empapamos de sabiduría, e, sobre todo, de convivencia.